Department Of Agriculture

गोपीनाथ म ुंडे शेतकरी अपघात विमा योजनेमध्ये िविती खातेधारक शेतकरी ि तयाुंच्या क ट ुंबीयाुंचा समािशे करणेबाबत... मिाराष्ट्र शासन कृषी, पश सुंिधधन, द ग् धव् यिसाय विकास ि मत ् यव् यिसाय विााग शासन वनणधय क्रमाुंकः शेअवि-2018/प्र.क्र. १93/11-अ,े ि तातमा राजग रु चौक, मादाम कामा रोड, मुंत्रालय वि्तार, म ुंबई-400 032 तारीख: 31 ऑग्ट, 2019 िाचा :- १) कृवष ि पदूम विााग, शासन वनणधय क्र. एनएआयएस 1204/प्र.क्र.166/11-अे, वद.19.08.2004 2) कृवष ि पदूम विााग, शासन वनणधय क्र. शेअवि 2007/प्र.क्र.232/11-अे, वद.13.07.2007 3) कृवष ि पदूम विााग, शासन वनणधय क्र. शेअवि 2009/प्र.क्र.268/11-अे, वद.04.12.2009 4) कृवष ि पदूम विााग, शासन वनणधय क्र. शेअवि 2010 /प्र.क्र.172/11-अे, वद.10.08.2010 5) कृवष ि पदूम विााग, शासन वनणधय क्र. शेअवि-2015/प्र.क्र.159/11-अे, वद.26.11.2015 6) कृवष ि पद म विााग, शासन वनणधय क्र.शेअवि- 20१8/ प्र.क्र.193/11-अे, वद. 01.१2.२०१8 प्र्तािना :- शेती व्यिसाय करताुंना िोणारे अपघात, िीज पडणे, पूर, सपधदुंश, विचदूुंश, विजेचा शॉक बसणे, इतयादी नैसर्गगक आपत्तीम ळे िोणारे अपघात, र्तयािरील अपघात, िािन अपघात, तसेच, अन्य कोणतयािी कारणाुंम ळे िोणारे अपघात, याम ळे बऱ्याच शेतकऱ्याुंचा मृतयू ओढाितो वकिा कािींना अपुंगति येते. घरातील कतया व्यक्ततस झालेल्या अपघाताम ळे क ट ुंबाचे उतपन्नाचे साधन बुंद िोऊन अडचणीची पवरक््थती वनमाण िोते. अशा अपघातग्र्त शेतकऱ्याुंस/तयाुंच्या क ट ुंबास आर्गथक लाा देण्याकवरता गोपीनाथ म ुंडे शेतकरी अपघात विमा योजना राबविण्यात येत आिे. या योजनेंतगधत पात्र शेतकऱ्यास रु.2.00 लाख इततया रकमेचे विमा सुंरक्षण देण्यात येते. सदर प्रयोजनाथध राज्यातील कृवष गणनेच्या उपलब्ध आकडेिारीन सार, स मारे 1.37 कोटी िवितीधारक खातेदार शेतकऱ्याुंपैकी 10 ते 75 ियोगटातील शेतकऱ्याुंच्या ितीने सुंपूणध विमा ि्ता दरिषषी राज्य शासनामार्ध त विमा कुं पनीला प्रदान केला जातो. सदर योजना सन 2018-19 या िषात वद.08.12.2018 ते वद.07.12.2019 या कालािधीत राबविण्यासाठी वद.01.12.2018 रोजीच्या शासन वनणधयान्िये शासनाची मान्यता देण्यात आली आिे. शासन वनणधय क्रमाुंकः शेअवि-2018/प्र.क्र. १93/11-अ,े पषृ्ठ 6 पैकी 2 प्रचवलत गोपीनाथ म ुंडे शेतकरी अपघात विमा योजनेंतगधत शेतकऱ्याचे क ट ुंब विमाछत्राखाली येत नसल्याम ळे तयाच्या क ट ुंबातील एखाद्या व्यक्ततचा अपघाताने मृतय झाल्यास वकिा अपुंगति आल्यास सदर व्यक्ततींसाठी विमा सुंरक्षण अन ज्ञये नािी. तयाम ळे शेतकऱ्याुंच्या क ट ुंवबयाुंना अपघात झल्यास तयाला कोणतािी आर्गथक लाा वदला जात नािी. तयाम ळे अशा प्रकारे अपघात झाल्यास शेतकरी ि तयाुंच्या क ट ुंवबयाुंना आर्गथक लाा देय करािा अशा प्रकारची मागणी शेतकरी ि लोकप्रवतवनधी याुंनी िळेोिळेी केली आिे. तसेच मा.मुंत्री (वित्त) याुंनी अथधसुंकल्पीय ााषणात केलेल्या घोषणेस अन सरुन शेतकरी अपघात विमा योजनेमध्ये बदल करुन सदर योजनेंतगधत नव्याने प्रवसध्द झालेल्या कृवष गणना सन 2015-16 प्रमाणे वनधावरत केलेल्या स मारे 1.52 कोटी िवितीधारक खातेदार शेतकरी ि िवितीधारक खातेदार म्िणनू नोंद नसलेले शेतकऱ्याच्या क ट ुंबातील कोणतयािी 1 सद्याुंचा देखील सदरच्या विमा योजनेअुंतगधत समािशे करुन एक ण स मारे 3.04 कोटी जणाुंना सदर योजनेंतगधत विमाछत्र देिून सदरची प्रचवलत योजना अधीक व्यापक ि सिधसमािशेक करण्याची बाब शासनाच्या विचाराधीन िोती. तयास अन सरुन गोपीनाथ म ुंडे शेतकरी अपघात विमा योजनेबाबतचे याप िषी चे शासन वनणधय अवधक्रवमत करून स धावरत ्िरूपाची योजना राबविण्यास मान्यता देण्यात येत आिे. शासन वनणधय :- शेती व्यिसाय करताुंना िोणारे अपघात, िीज पडणे, पूर, सपधदुंश, विचदूुंश, विजेचा शॉक बसणे, इतयादी नैसर्गगक आपत्तीम ळे िोणारे अपघात, र्तयािरील अपघात, िािन अपघात, तसेच, अन्य कोणतयािी कारणाुंम ळे िोणारे अपघात, याम ळे बऱ्याच शेतकऱ्याुंचा मृतयू ओढाितो वकिा कािींना अपुंगति येते. घरातील कतया व्यक्ततस झालेल्या अपघाताम ळे क ट ुंबाचे उतपन्नाचे साधन बुंद िोऊन अडचणीची पवरक््थती वनमाण िोते. अशा अपघातग्र्त शेतकऱ्याुंस/तयाुंच्या क ट ुंबास आर्गथक लाा देण्याकवरता राज्यातील सिध िवितीधारक खातेदार शेतकरी ि िवितीधारक खातेदार म्िणनू नोंद नसलेले शेतकऱ्याच्या क ट ुंबातील कोणतािी 1 सद्य (आई-िडील, शेतकऱ्याची पती/पतनी, म लगा ि अवििािीत म लगी यापैकी कोणतीिी एक व्यतती) असे 10 ते 75 िषध ियोगटातील एक ण 2 जणाुंकरीता गोपीनाथ म ुंडे शेत